De uitrusting van Martijn Scholte: "Geluid doen voelt nooit als werk"
In onze serie 'De uitrusting van' vertelt een professional over het vak en het materiaal waarmee hij of zij werkt. De beurt is aan geluidsman Martijn Scholte, die met zijn bedrijf Good Sound werkt vooral voor (bedrijfs)films en televisie: "Ik ga de hele wereld over met mijn zes kilo wegende rugzakje met apparatuur. Daar verdien ik mijn geld mee en daar word ik superblij van."
AV-Entertainment Nr4 2024
» Column John Huijbregts: Formaat
» De uitrusting van Martijn Scholte: "Geluid doen voelt nooit als werk"
» Broadcastvoertuigen: IBC door de jaren heen
» Succesverhaal: Broadcast Rental op de Olympische Spelen
» Lokale media onder een vergrootglas
» AVNed en TU Delft: producties naar hoger niveau
» Duurzame kwaliteitsinjectie: nieuw zaallicht voor Koninklijk Theater Carré
» Vijf jaar distributie in BeNeLux: Amptec breidt met verder uit met d&b
» Stand van zaken: mediaservers
» Elk jaar groter: Dominator Festival
» John&Jane: Nieuwe standaard met BMW.REFLECTED
» ParkCity Live 2024: ideale samenwerking met topresultaat
» Voorstelronde: nieuw op audiogebied
» Indrukwekkend geluid op Feest in het Park Festival
» PK Sound op: Zomerparkfeest Venlo
» Rentman’s ondernemersadvies: de status van de personeelsmarkt
» Column Willem Westermann: Grensoverschrijdend
Lees volledige uitgave online
Alle edities
AV-Entertainment Nr4 2024
AV-Entertainment Nr3 2024
AV-Entertainment Nr2 2024
AV-Entertainment Nr1 2024
AV-Entertainment Nr6 2023
AV-Entertainment Nr5 2023
AV-Entertainment Nr4 2023
AV-Entertainment Nr3 2023
AV-Entertainment Nr2 2023
AV-Entertainment Nr1 2023
AV-Entertainment Nr6 2022
AV-Entertainment Nr5 2022
AV-Entertainment Nr4 2022
AV-Entertainment Nr3 2022
AV-Entertainment Nr2 2022
AV-Entertainment Nr1 2022
AV-Entertainment Nr6 2021
AV-Entertainment Nr5 2021
AV-Entertainment Nr4 2021
AV-Entertainment Nr3 2021
AV-Entertainment Nr2 2021
AV-Entertainment Nr1 2021
AV-Entertainment Nr6 2020
AV-Entertainment Nr5 2020
AV-Entertainment Nr4 2020
AV-Entertainment Nr3 2020
AV-Entertainment Nr2 2020
AV-Entertainment Nr1 2020
AV-Entertainment Nr6 2019
AV-Entertainment Nr5 2019
AV-Entertainment Nr4 2019
AV-Entertainment Nr3 2019
AV-Entertainment Nr2 2019
AV-Entertainment Nr1 2019
AV-Entertainment Nr6 2018
AV-Entertainment Nr5 2018
AV-Entertainment Nr4 2018
AV-Entertainment Nr3 2018
AV-Entertainment Nr2 2018
AV-Entertainment Nr1 2018
AV-Entertainment Nr6 2017
AV-Entertainment Nr5 2017
AV-Entertainment Nr4 2017
AV-Entertainment Nr3 2017
AV-Entertainment Nr2 2017
AV-Entertainment Nr1 2017
AV-Entertainment Nr6 2016
AV-Entertainment Nr5 2016
AV-Entertainment Nr4 2016
AV-Entertainment Nr3 2016
AV-Entertainment Nr2 2016
AV-Entertainment Nr1 2016
AV-Entertainment Nr6 2015
AV-Entertainment Nr5 2015
AV-Entertainment Nr4 2015
AV-Entertainment Nr3 2015
AV-Entertainment Nr2 2015
AV-Entertainment Nr1 2015
AV-Entertainment Nr6 2014
AV-Entertainment Nr5 2014
AV-Entertainment Nr4 2014
AV-Entertainment Nr3 2014
AV-Entertainment Nr2 2014
AV-Entertainment Nr1 2014
AV-Entertainment Nr6 2013
AV-Entertainment Nr5 2013
AV-Entertainment Nr4 2013
AV-Entertainment Nr3 2013
AV-Entertainment Nr2 2013
AV-Entertainment Nr1 2013
AV-Entertainment Nr6 2012
AV-Entertainment Nr5 2012
AV-Entertainment Nr4 2012
AV-Entertainment Nr3 2012
AV-Entertainment Nr2 2012
AV-Entertainment Nr1 2012
AV-Entertainment Nr6 2011
AV-Entertainment Nr5 2011
AV-Entertainment Nr4 2011
AV-Entertainment Nr3 2011
AV-Entertainment Nr2 2011
AV-Entertainment Nr1 2011
AV-Entertainment Nr6 2010
AV-Entertainment Nr5 2010
AV-Entertainment Nr4 2010
AV-Entertainment Nr3 2010
AV-Entertainment Nr2 2010
AV-Entertainment Nr1 2010
AV-Entertainment Nr6 2009
AV-Entertainment Nr5 2009
AV-Entertainment Nr4 2009
AV-Entertainment Nr3 2009
AV-Entertainment Nr2 2009
AV-Entertainment Nr1 2009
AV-Entertainment Nr6 2008
AV-Entertainment Nr5 2008
AV-Entertainment Nr4 2008
AV-Entertainment Nr3 2008
AV-Entertainment Nr2 2008
AV-Entertainment Nr1 2008
AV-Entertainment Nr6 2007
AV-Entertainment Nr5 2007
AV-Entertainment Nr4 2007
AV-Entertainment Nr3 2007
AV-Entertainment Nr2 2007
AV-Entertainment Nr1 2007
AV-Entertainment Nr6 2006
AV-Entertainment Nr5 2006
AV-Entertainment Nr4 2006
AV-Entertainment Nr3 2006
AV-Entertainment Nr2 2006
AV-Entertainment Nr1 2006
AV-Entertainment Nr1 2005
De uitrusting van Martijn Scholte: "Geluid doen voelt nooit als werk"
| In onze serie 'De uitrusting van' vertelt een professional over het vak en het materiaal waarmee hij of zij werkt. De beurt is aan geluidsman Martijn Scholte, die met zijn bedrijf Good Sound werkt vooral voor (bedrijfs)films en televisie: "Ik ga de hele wereld over met mijn zes kilo wegende rugzakje met apparatuur. Daar verdien ik mijn geld mee en daar word ik superblij van." Tekst: Hugo Rikken Op de website van geluidsman Martijn Scholte (47) staat een serie filmpjes onder de noemer 'Happy Clients'. Het zijn korte getuigenissen van mensen waar hij mee heeft gewerkt, die hem unaniem volledig afbranden. Hij is vervelend om mee te werken, hij zeurt altijd, komt te laat, zijn audio levels gaan alle kanten op. En vooral: zijn boom is altijd in beeld! Er zijn wel honderd van deze filmpjes. De gimmick is typerend voor de onderkoelde humor van Scholte. Als ze hem bij opnamen langs de rails vragen of het geluid van langsrazende treinen een probleem gaat zijn, antwoordt hij droog dat het opnemen van treingeluid niets extra kost. Job Groenewegen "Ik was niet zo goed met leren op school, ging van VWO naar MAVO, maar uiteindelijk belandde ik op de MTS werktuigbouwkunde. Dat vond ik wel stoer klinken en het was lekker dichtbij huis, hier in Hoorn. Bij mijn eerste stage moest ik AutoCAD tekenen, dat vond ik verschrikkelijk", begint Scholte zijn verhaal over zijn voorgeschiedenis. Het was duidelijk dat zijn toekomst niet in de werktuigbouwkunde zou liggen. Een café-ontmoeting met televisiemaker Job Groenewegen bracht nieuwe inzichten: "We raakten in gesprek en hij bleek een studiootje te hebben in Hoorn. Daar ben ik eens gaan kijken. Bij mijn opleiding vroeg ik of ik bij die studio stage mocht gaan lopen, maar ze vonden dat te ver afstaan van werktuigbouwkunde. Ik heb van alles geprobeerd om het toch voor elkaar te krijgen, maar dat lukte niet. Op dat moment heb ik mijn opleiding vaarwel gezegd. Mensen om mij heen zeiden: daar ga je spijt van krijgen, je moet nog maar een half jaar en dat papiertje is heilig. Ik dacht: 'het zal wel. Je kunt wel een papiertje hebben, maar je moet er ook nog wat mee doen'. En een leven als werktuigbouwkundige zag ik niet zitten. Ik mocht dus niet officieel stagelopen bij Job, maar als ik er kwam werken wilde hij me wel een soort stagevergoeding betalen, zodat ik mijn huur kon betalen. Hij heeft me toen onder zijn vleugels genomen en leerde me het vak. Job Groenewegen is in 2013 overleden. Hij had een eigen televisiestudio en maakte televisieprogramma's, zoals Schooltv Eindexamen Journaal, dat bij de TROS werd uitgezonden. Hij heeft me drie jaar lang de tijd gegeven en om van alles te leren." Afgewezen Scholte weet nog goed dat hij voor de eerste keer geluid moest doen. Dat was voor een IKON programma dat 'Zo'n Dag' heette. "Ik kreeg een SCN mixer in mijn handen en een Sennheisser MKH416. Ik vond het allemaal vreselijk ingewikkeld met al die knopjes. En daar stonden we dan in een discotheek. Ik raakte totaal in paniek." Het vak leerde hij door veel te praten met collega's over de hele wereld. Bovendien is ook veel informatie te vinden op bijvoorbeeld YouTube: "Ik zie mezelf een beetje als een straatvechtertje, want ik heb niet de filmacademie gedaan. Ik weet nog dat ik toelating ging doen; ik mocht namelijk wel op audiëntie. Ik had een filmpje gemaakt en dat laten zien. 'Ga maar naar Open Studio', kreeg ik toen te horen. Ik voelde me heel erg afgewezen natuurlijk. Later kon ik er anders over denken: iemand als Hoyte van Hoytema is meerdere keren afgewezen bij de filmacademie en die heeft het uiteindelijk ook wel aardig gered, dacht ik zo." Sprokkelen Na drie jaar bij Groenewegen kreeg Scholte een baantje bij Media Machine, het bedrijf dat ook Europees distributeur van Blackmagic DeckLink werd. "Daar was ik uiteindelijk een veredeld doosjesinpakker. Ik had een keer overgewerkt en in plaats van me daarvoor te laten uitbetalen, vroeg ik of ze een Beyer Dynamic koptelefoon wilden kopen. Dan was die van de zaak en dan mocht ik 'm gebruiken. Uiteindelijk werd de koptelefoon van mij en zo heb ik bij vier verschillende bedrijven mijn eerste set bij elkaar gesprokkeld." Ervaring opdoen Op de website van VERS zag Scholte vervolgens een oproep: 'Internationale documentaire zoekt geluidsman'. "Ik heb ze gebeld. Milan Collin was cameraman en zijn vriendin Brechtje Smidt de regisseur. We gingen met een campertje naar Zwitserland om een documentaire te maken over Roderick Glastra, die werd daar toen wereldkampioen huskyhonden sleetje rijden. En wij volgden het hele proces daaromheen. Ik weet nog dat ik heel koude handen had, want ik had geen handschoenen. Op de terugweg vroeg Brechtje aan mij hoe ik het vond gaan. Ik was er heel onzeker over, maar het bleek dat zij er laaiend enthousiast over was." Die klus was onbetaald, maar leverde een hoop ervaring op. Een half jaar later werd Scholte door het duo gevraagd voor een reisprogramma door Noord- en Zuid-Amerika, met 120 draaidagen. KLM sponsorde de serie. "We maakten 79 lange vluchten, dus ik heb heel veel mooie blauwe huisjes. De wereld ging open. Letterlijk, want ik was nog nooit buiten Europa geweest." Handbagage De eerste tien jaar van zijn ZZP-bestaan heeft Scholte met één microfoon gewerkt. "Dat was de Schoeps CMC 6 met Mk41 kapsel", vertelt hij. "Dat is de meest naturel klinkende microfoon in mijn oren. Nog steeds. Het komt heel dicht in de buurt van de meest natuurgetrouwe representatie. Later kwamen er steeds meer stukjes gereedschap. Mijn eerste recorder was een Sound Devices 744T en ik had een tijdcodekastje van Ambient. Mijn eerste zender was een Audio LTD 2040 met een Sanken Cos11." Scholte maakt altijd afwegingen. Naast dat apparatuur goed moet klinken, moet het vooral ook compact en licht zijn: "Als je een boom van vijf meter hebt, dan maakt elke tien gram uit. Ik heb best heel veel spullen, maar eigenlijk verdien ik mijn geld met een klein rugtasje met twee zenders en een hengeltje. En zo'n dingetje waar de accu tien uur van meegaat. Daar word ik superblij van. Dan ga ik als het ware op vakantie met het rugtasje. Ik spring in het vliegtuig met alleen handbagage. Ik weet nog dat ik bij een van mijn eerste klussen met mijn hengel in Alaska stond. Daar zeiden ze bij de douane: 'die gaat niet mee, die mag niet in de handbagage'. Heb ik een uur op knietjes gelegen en lief gedaan. Toen mocht ie bij de gratie Gods mee. Dat wil ik nooit meer meemaken. Ik wil mijn hengel in de handbagage kunnen meenemen, want een koffer kun je kwijtraken. Achteraf kun je er om lachen, maar toen ik een keer geluid moest opnemen bij de minister van milieu van Peru, stond ik daar met mijn microfoon bevestigd aan een bezemsteel. Dat is gewoon niet optimaal." Zenderen Om op locatie snel te kunnen werken heeft Scholte een oplossing bedacht om mensen in no time te zenderen Hij gebruikt daarvoor iPhone pouches, die hij tegenkwam op een marktje, waarin de zender zit en die heel eenvoudig met een gesp om de middel kan worden geklikt. Op die manier heeft hij mensen vaak al gezenderd voordat erom gevraagd wordt. "Mijn hele setje prep ik thuis en die pouch heeft een rekbaar bandje, dus die past bij iedereen. Mensen hebben vaak niet eens door dat ze er een om hebben. Tegenwoordig liggen die dingen natuurlijk heel gevoelig. Iemand zenderen is best invasief. Zoals met een klus die ik maandag heb voor KNVB meisjesvoetbal, of ten tijde van Corona. Dan mag je de zender niet zelf opplakken. Met mijn setje kun je het ze met heel eenvoudige instructies zelf laten doen. Mijn moeder maakt op dit moment weer nieuwe leren hoesjes voor me voor over de zenders, voor de valzekerheid." Microfoon "Qua zenders gebruik ik DPA 6060 of Shure TL 46 microfoontjes", gaat Scholte verder. "Ik heb jarenlang met Sanken COS11 gewerkt en dat is een beetje als een Sennheiser 416 richtmicrofoon. Echt een werkpaard. Je hoort de stem, het stembereik en het frequentiebereik van de stem komt er doorheen. De rest valt weg en dat is soms fijn. Dat is ook het geval met de Sennheiser 8060 die ik nu vaak gebruik. Als ik weet dat het geluid dat ik opneem qua nabewerking niet veel liefde meer krijgt, dan wil je geluid hebben dat meteen al lekker in het gehoor ligt. Dus gebruik ik ook de Sennheiser MKH40 voor interviews binnen en de Senheiser 8060 buiten." Behalve de keuze voor een microfoon is ook de plaatsing heel belangrijk. "Als ik weet wie er een zendertje moet krijgen, dan heb ik de dag daarvoor een soort standaard riedeltje: 'hoi, ik ben de geluidsman van morgen. Als het enigszins kan, zou je dan willen proberen rekening te houden met de kledingkeuze, want dat is van invloed op hoe het geluid klinkt? Dus zachte, natuurlijke materialen, niet te dik. Een microfoontje neemt op wat er in de omgeving zit en als dat plastic of kunststof is, dan hoor je dat'." Los van dat alles wil Scholte tijdens een shoot zo min mogelijk ingrijpen in het proces. "Bij de documentaires die ik veel doe is dat belangrijk, want anders sla je het onderwerp stuk. De personen die je filmt kunnen compleet dichtslaan als de nadruk de hele tijd op de techniek ligt. Laat dan de techniek maar wat minder goed zijn en blijf gefocust op de persoon die zijn of haar verhaal doet". Toevallig komt er tijdens het interview bij Scholte thuis net een koerier om een pakket te brengen. Scholte is als een kind zo blij met de inhoud ervan: een nieuwe Sennheiser 8030 mid side microfoon. "Daarmee kun je een ruimtelijker audiobeeld creëren. Je kunt bijvoorbeeld een auto van links naar rechts horen gaan en als er mensen praten, dan hoor je ook waar ze zich in beeld bevinden. Vroeger had ik als speelgoed GI Joe poppetjes en nu is mijn speelgoed nieuwe microfoontjes. Het is echt speelgoed gebleven. Ik ben niet zo van de frequenties en Hertz, ik hoor of het goed is of mooi of niet. Ja, ik weet ondertussen ook wel iets natuurlijk, ik doe dit nu al vijfentwintig jaar." Karretje Scholte werkt vooral veel voor documentaires en bedrijfsfilms en af en toe een commercial. Hij zou graag ook meer drama gaan doen. "Ik heb net een audiokarretje gebouwd, waar twaalf zenders en twee draadloze booms op kunnen. Nadeel is dat ik geen auto rijd. Het is dus zaak om boom operators te vinden, die wel een auto hebben. Dat karretje is gebouwd op mobiliteit en portabiliteit. Het kan in de trein, in de metro en in een Uber. Het is ongeveer één meter bij vijftig centimeter en je kunt het met één hand optillen. Vroeger droeg je een tas van twaalf tot vijftien kilo op je buik. Dat wil ik niet doen tot mijn honderdste, dus nu heb ik zelf een karretje gemaakt." Voorbereiding Wat Scholte het allerleukst vindt, is met leuke mensen op leuke plekken draaien, vertelt hij: "Gisteren draaiden we een bedrijfsfilm en alles klopte. Ik had een goede voorbereiding gedaan, het weer was goed, het klikte met de mensen waar ik mee werkte. En na afloop kreeg ik een mailtje: 'Martijn, het geluid is echt top! Bizar hoe pro het nu al klinkt zonder correcties. Kwaliteit van het geluid is zo bepalend. Thanks!' Dat soort complimenten krijg je niet zo vaak. Meestal hoor je het alleen als het niet goed is. Dat komt trouwens ook bijna niet voor." Een goede voorbereiding is nodig voor rust op de set en om helderheid te scheppen. Scholte: "Ik weet wat ik kan, maar ook wat er niet kan. Als een regisseur iets geks vraagt, twaalf mensen in één minuut zenderen, dan zeg ik dat het niet kan. Vroeger sprong ik dan in de paniek en probeerde ik het alsnog te doen." Avontuur "Een van de meest interessante ervaringen was om een interview met Jacob Applebaum te draaien voor een BBC Horizons aflevering over The Dark Web", vertelt Scholt verder. "Applebaum was de rechterhand van Julian Assange. Hij ging ons - het is al zes, zeven jaar geleden - vertellen over wat nu ook met AI aan de hand is. Big brother is watching you, 1984. Ten eerste was het voor de BBC, wat heel vet was. We waren in een bioscoop waar de akoestiek perfect was, de cameraman en regisseur waren aardig. Het was inhoudelijk leuk, er werden goede vragen gesteld en Applebaum is een erudiete man met slimme antwoorden. Na afloop hebben we nog even met hem kunnen sparren. Hoe groot is de kans dat je zoiets meemaakt, als je niet dit werk zou doen? En dat is het leuke van dit werk. Je weet niet wat er morgen gaat gebeuren. Het is een groot avontuur." Ooit werd Scholte gebeld met de vraag of hij diezelfde avond om 18 uur mee kon vliegen naar Zweden, voor twee weken. "Iets met een datingshow, Love Raft. Top! En in Oman werkte ik mee aan een documentaire over een VOC-schip dat verzonken was. We werden in een helikopter van het leger overal heen gebracht en voor de hotels, of waar dan ook, weer afgezet. En ja, die jongen was net afgestudeerd en die moest met zijn Apache wel even laten zien hoe goed 'ie heel dicht langs de bergkliffen kon vliegen. Toen dacht ik wel een paar keer na over of ik het nou eng of leuk vond." Superblij Steeds vaker komt Scholte op sets waar de mensen hem kennen. "Dat vind ik relaxed. Geluid doen voelt voor mij nooit als werk. Ik zou het helemaal niet erg vinden om dit de rest van mijn carrière te blijven doen. Ik ben super tevreden. Ik ga de hele wereld over met mijn zes kilo wegende rugzakje met apparatuur. Daar verdien ik mijn geld mee en daar word ik superblij van."
|
Aanbevolen
.gif)
